Ιστορία του σχολείου μας

Η ιστορία του Σχολείου

     Πότε ακριβώς ιδρύθηκε το Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου είναι άγνωστο, διότι δε σώζεται κανένα στοιχείο στο σχολείο, στην κοινότητα ή κάποια άλλη τοπική αρχή. Κατά παράδοση ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1835-1940. Το σχολείο, από την αρχή της ιδρύσεως του έως το 1880 λειτούργησε ως ιδιωτικό.
 
       Από το  1880 αναγνωρίσθηκε ως δημόσιο και έτσι λειτουργεί έως σήμερα.  Οι εκπαιδευτικοί στην αρχή τοποθετούνταν από τον Νομάρχη Αιτωλοακαρνανίας και αργότερα από το Υπουργείο, μισθοδοτούμενοι αρχικά από τους γονείς και αργότερα από το δήμαρχο Σολλίου. Από την αρχή της ιδρύσεως του και μέχρι τα έτη 1924-27 το σχολείο λειτουργούσε ως μονοθέσιο και στη συνέχεια ως διθέσιο. Από μαρτυρίες γερόντων βγάζουμε το συμπέρασμα ότι στο σχολείο από την ίδρυση του έως το έτος 1925 λειτουργούσαν οι εξής τέσσερις τάξεις: Α', Β', Γ' και Δ'. Από το 1925 και έπειτα λειτούργησε η Ε' και αργότερα και η Στ' τάξη, οπότε το σχολείο λειτουργεί με έξι τάξεις μαθητών, όπως άλλωστε λειτουργούσαν και όλα τα δημοτικά σχολεία της χώρας.

      Τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα από το σχολικό έτος 2000-2001 έως και το σχολικό έτος 2006-2007 το Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου λειτούργησε ως 6/θέσιο. Βέβαια με την πάροδο των χρόνων ο αριθμός των μαθητών ακολούθησε φθίνουσα πορεία, με αποτέλεσμα η οργανικότητα του σχολείου να μειωθεί. Το σχολικό έτος 2007-2008 λειτούργησε ως 4/θέσιο με παράλληλη λειτουργία ολοημέρου. Κατά τα σχολικά έτη 2008-2009 και 2009-2012 λειτουργεί ως 3/θέσιο. Το 2017-2018 λειτούργησε επίσης ως τριθέσιο, όπως θα λειτουργήσει και το 2018-2019.

Διδακτήριο

    Από την αρχή της ιδρύσεως του και μέχρι το έτος 1878 το σχολείο δεν διέθετε ιδιόκτητο διδακτήριο και στεγαζόταν στον πρόναο παλαιάς, βυζαντινού ρυθμού εκκλησίας (αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή), η οποία σώζεται μέχρι σήμερα. Λόγω της ακαταλληλότητας του διδακτηρίου η εκκλησία ευπορούσα, με τη βοήθεια του δημάρχου Φωτίου Πεταλιά, ο οποίος καταγόταν από  το Αρχοντοχώρι, ανέγειρε το σημερινό διδακτήριο στο κέντρο της κοινότητας.
     
        Το κτήριο είναι μονώροφο με εξωτερικό ύψος 4 περίπου μέτρων και έχει ορθογώνιο σχήμα. Με την προαγωγή του σχολείου σε διθέσιο, διαιρέθηκε σε δύο αίθουσες κάθε μία από τις οποίες είχε δύο παράθυρα μικρών διαστάσεων και μια πόρτα. Κατά το έτος 1952, στο σχολείο αντικαταστάθηκε η στέγη και η μία θύρα και το 1953 η άλλη θύρα και επισκευάστηκε τμήμα του πατώματος, με χρήματα της εκκλησίας, μιας και τυγχάνει να είναι ιδιοκτησίας της. Επειδή όμως και το διδακτήριο τούτο είναι τελείως ακατάλληλο από το έτος 1930 κατεβλήθησαν προσπάθειες για την ανέγερση νέου τύπου 3/τάξιου διδακτηρίου που λόγω της κατοχής έμεινε ημιτελές. 

      

     Την δεκαετία του '50  καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες για την αποπεράτωση του διδακτηρίου, μιας και η κοινότητα προσέφερε 32.000.000δρχ καθώς και το υπουργείο Παιδείας έπειτα από εισήγηση του Επιθεωρητού Δημοτικών Σχολείων Λευκάδος, χορήγησε το ποσό των 60.000.000δρχ για την τέλεια αποπεράτωση του Διδακτηρίου.

       Το διδακτήριο αυτό προβλέπει τρεις αίθουσες διδασκαλίας προς το νότο  διαστάσεων 9x6 μέτρων και ύψους εκ του πατώματος 4,50 μέτρων έκαστη, διάδρομο διαστάσεων 18x3 μέτρων, γραφείο προς το βορειοδυτικό μέρος αυτού και δύο δωμάτια για τη στέγαση του προσωπικού στο βορειοανατολικό τμήμα. Έχει σχήμα κεφαλαίου Π, υπάρχει χώρος γύρω από αυτό για τη δημιουργία σχολικού κήπου καθώς και αρκετός χώρος  για αυλή, αποχωρητήρια κ.λ.π.

Σύμφωνα με την έρευνα του δασκάλου Σπύρου Θ. Μήτση (2018)

Με τη μεταρρύθμιση του 1929, Ν. 4397/16-8-1929 ⁽Υπ. Παιδ. Κ. Γόντικας ) το δημοτικό σχολείο Αρχοντοχωρίου έπαψε να λειτουργεί πλέον σε τετράχρονη ή 4/τή βάση και άρχισε να λειτουργεί και πάλι, όπως είχε επιχειρηθεί και το 1917, σε εξάχρονη ή 6/ετή βάση. (Μέχρι το 1928/9, στις περισσότερες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, το Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου λειτουργούσε με βάση τους προ του 1917 νόμους και διατάξεις (βαθμίδες: 4 Δημοτικό - 3 Σχολαρχείο ή Ελληνικό σχολείο- και 4 Γυμνάσιο). * 4γ). Χ. Λέφας, σελ. 30 και σελ. 61

Έτσι, με βάση τη νέα διοικητική αλλαγή, αλλά και τη νέα μεταρρύθμιση Γόντικα-Παπανδρέου, το μονοθέσιο Δημοτικόν Σχολείον (Αρρένων) Ζαβίτσης του δήμου Σολλίου μετονομάστηκε σε διθέσιο Μικτόν Δημοτικόν Σχολείον Αρχοντοχωρίου (ν. 4397/1929).

Το πρώτο Δημοτικό Σχολείο Ζαβίτσης ξεκίνησε να λειτουργεί το 1886 και ο βίος του τερματίστηκε το 1956.

Η μεταρρύθμιση του 1929 βρήκε το Μικτόν Δημοτικόν Σχολείον Αρχοντοχωρίου από άποψη υποδομών, εποπτικών υλικών και επιπέδου μόρφωσης σε κακή κατάσταση: Υπήρχε υψηλό ποσοστό μαθητικής διαρροής, υψηλό ποσοστό αναλφαβητισμού, υπήρχε έλλειψη υλικοτεχνικών υποδομών (θρανία, πίνακας, εποπτικά μέσα, … ), έλλειψη αιθουσών,… και «αδιαφορία» γονιών.

Την όλη επικρατούσα ασχήμια του σχολείου, καθώς και την υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Βενιζέλου κλήθηκε να διαχειριστεί ένας σοφός, νεαρός δάσκαλος, ο Λευκαδίτης(Μεγανήσι) Τιμολέων Μεσσήνης.

Σύμφωνα με τις βιωματικές μαρτυρίες των σοφών γερόντων (μαθητών της περιόδου 1929-1932), ο δάσκαλος Τιμολέων Μεσσήνης, στα πλαίσια της «καθιέρωσης της συνεκπαίδευσης αγοριών και κοριτσιών» (μέχρι τότε «απαγορεύονταν η συμφοίτηση αγοριών και κοριτσιών») έπεισε τους γονείς να φοιτήσουν στο σχολείο, όχι μόνο τα παιδιά της πρώτης δημοτικού -αγόρια και κορίτσια που είχαν συμπληρώσει το έκτο έτος της ηλικίας τους- αλλά και τα αγόρια και κορίτσια που απείχαν (…) από τη σχολική μάθηση-ζωή.

Μετά το διορισμό του νέου δασκάλου ήρθαν, στο Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου, μερικά θρανία και κάποιοι πάγκοι. Τα θρανία ήταν μεγάλα και χωρούσαν να καθίσουν πάνω τρεις ή τέσσερις μαθητές.

Την ίδια εποχή (1928-1932) ήρθαν και οι μαυροπίνακες, καθώς και το απαραίτητο εποπτικό και εκπαιδευτικό υλικό. Έτσι οι μαθητές, για πρώτη φορά και μέχρι την κήρυξη του πολέμου (1940), διδάσκονταν από ειδικά σχολικά βιβλία - ίδια με αυτά των προηγούμενων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων Βενιζέλου-Γληνού (1913 και 1917)- Θρησκευτικά, Ελληνικά, Πρακτική Αριθμητική, Γεωμετρία, Ιστορία, Γεωγραφία, Φυσική, Χημεία, Πρακτική Γεωργία στον κήπο του σχολείου ή στην εξοχή (βιωματική), Ωδική (Μουσική), Καλλιγραφία, Ιχνογραφία, Χειροτεχνία, …

Η αύξηση κατά 2 χρόνια των ετών φοίτησης (από 4 σε 6) και η υποχρεωτική παρακολούθηση των μαθημάτων (μέχρι το 14^ο έτος) αποτέλεσε θετική εξέλιξη για την κοινωνία του Αρχοντοχωρίου. Ο Νόμος 4397/16-8-1929 έβαλε τις βάσεις ώστε η κοινωνία να δει τη γνώση (το σχολείο) με διαφορετικό μάτι. Η νέα πραγματικότητα -κοσμογονικές αλλαγές στην εκπαίδευση- ανάγκασε πολλές οικογένειες να «απελευθερώσουν» τα παιδιά τους από τις διάφορες γεωργοκτηνοτροφικές εργασίες και να τα εγγράψουν στο νέο διθέσιο, 6/ετή, Μεικτόν Δημοτικόν Σχολείον.

Η όλη κινητικότητα και τα νέα εκπαιδευτικά δεδομένα λειτούργησαν θετικά για πολλά παιδιά. Το νέο σχολείο, που είχε βασικούς στόχους τη «γενική μόρφωση όλων των παιδιών, την κοινωνικοποίησή τους και την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνική και παραγωγική διαδικασία» μείωσε τον αναλφαβητισμό σε κάποιο ποσοστό, αφού για πρώτη φορά πολλά κορίτσια από 6 μέχρι 14 ετών γράφτηκαν για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα της πρώτης ανάγνωσης, γραφής και αρίθμησης ή το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα των μικρών τάξεων του σχολείου (μέχρι Δ΄ Τάξη).

Η νέα εκπαιδευτική αντίληψη και ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης των προβλημάτων του νεαρού Λευκαδίτη δασκάλου είχε σαν αποτέλεσμα, οι δύο αίθουσες διδασκαλίας του Μεικτού Δημοτικού Σχολείου Αρχοντοχωρίου να είναι καθημερινά γεμάτες από παιδιά (αγόρια και κορίτσια). Και όταν οι σχολικές αίθουσες δεν επαρκούσαν, λόγω της μεγάλης συμμετοχής παιδιών, κυρίως στις τέσσερις πρώτες τάξεις, η σχολική επιτροπή-εφορεία ενοικίαζε τα πλησιέστερα στο σχολείο ελεύθερα δωμάτια (Σκενταίων… και Ασβέστη (Ντζουροπάνου). * (Οι σχολικές εφορείες, που καθιερώθηκαν με τη νέα μεταρρύθμιση, ήταν υποχρεωμένες να φροντίζουν για τη συντήρηση των διδακτηρίων, την προμήθεια διδακτικών οργάνων, τη βοήθεια προς τους άπορους μαθητές… και τα μαθητικά συσσίτια.)

Επειδή το σχολείο αδυνατούσε να ανταποκριθεί στο πρωινό πρόγραμμα οι δάσκαλοι είχαν σχεδιάσει το ωρολόγιο πρόγραμμα κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι μαθητές να παρακολουθούν μαθήματα τρείς ώρες το πρωί (κύρια μαθήματα) και τρεις το απόγευμα (δευτερεύοντα)».

Εδώ να σημειώσουμε πως, τη χρονική αυτή περίοδο θεσπίστηκαν και μαθήματα ''ειδικής επιδόσεως'' στις ελεύθερες απογευματινές ώρες, για όσους μαθητές είχαν ιδιαίτερη κλήση σε κάποιο μάθημα ή παρουσίαζαν υψηλές επιδόσεις σε αυτό.

Στην περίπτωση που ο αριθμός των παιδιών του σχολείου αυξανόταν τότε η σχολική εφορεία (πρώτος πρόεδρος Σ.Ε. ήταν ο ψάλτης, Σπύρος Καϋμενάκης), στα πλαίσια των καθηκόντων της διεκδικούσε και πρόσθετο δάσκαλο. *(Η αναλογία δασκάλου-μαθητών στα σχολεία εκείνη την εποχή ήταν τεράστια. Ο Γληνός, την αναφέρει στα χαρτιά 1:50….. όμως, στα ορεινά και απομακρυσμένα σχολεία η αναλογία… ήταν μεγαλύτερη»)

Οι μαθητές μέχρι το 1928 διδάσκονταν με τα παλιά βιβλία, αφού τα βιβλία, που ήταν γραμμένα στη δημοτική γλώσσα, είχαν καεί το 1920 με διαταγή της τότε πολιτικής εξουσίας.

Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Γόντικα-Παπανδρέου, στις τέσσερεις πρώτες τάξεις του δημοτικού (Α΄, Β’, Γ΄, Δ΄) οι μαθητές διδάσκονταν τα μαθήματα στη δημοτική γλώσσα και στις δύο τελευταίες τάξεις (Ε΄ και ΣΤ΄) η διδασκαλία των μαθημάτων γίνονταν στην καθαρεύουσα. Ο διαχωρισμός αυτός, σε συνδυασμό και με τον υψηλό βαθμό δυσκολίας που είχαν οι μαθητές στην εκμάθηση της καθαρεύουσας γλώσσας, οδηγούσε τους περισσότερους μαθητές της Δ΄ Τάξης σε διακοπή της φοίτησής τους.

Το πρόβλημα της μαθητικής διαρροής, από τις τάξεις Ε΄ και ΣΤ΄, το έλυσε σε ένα βαθμό, το 1930, ο νέος Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου, ο οποίος όρισε υποχρεωτική διδασκαλία τη δημοτική γλώσσα σε όλες τις τάξεις του δημοτικού, όμως, με παράλληλη διδασκαλία και της καθαρεύουσας στις δύο τελευταίες τάξεις.

Με βάση το νέο νόμο όσοι μαθητές, αγόρια και κορίτσια, είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ενδεικτικό της δευτέρας τάξης του νέου εξατάξιου γυμνασίου (ή Α’ τάξης του παλιού 4/ταξίου Γυμνασίου) μπορούσαν να εγγραφούν στα πενταετή διδασκαλεία και να εκπαιδευτούν δάσκαλοι Β’ Τάξης. Όμως, αν και στο Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου υπήρχαν αρκετοί καλοί και ικανοί μαθητές, εν τούτοις κανένας τους δεν μπόρεσε να φοιτήσει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή σε εκπαιδευτικά προγράμματα ανώτερου επιπέδου (Παρθεναγωγείο, Επαγγελματικά….). «Βέβαια αυτή την ευκαιρία την είχαν μόνο τα αγόρια αφού για τα κορίτσια η συνεκπαίδευση των δύο φύλων στη μέση εκπαίδευση ήταν αδιανόητη για την εποχή και επιτρεπόταν μόνο εκεί που ήταν αδύνατη η λειτουργία γυμνασίου θηλέων».

Την πραγματικότητα αυτή μας την επιβεβαιώνει και η τότε μαθήτρια, Όλγα Μπανιά-Χαντζαρά. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της οι οικονομικά εύρωστοι γονείς της δεν συνηγόρησαν, παρά τις ικεσίες του δασκάλου, στην ιδέα να φοιτήσει –«κορίτσι μόνο»- σε ένα τέτοιο διδασκαλείο (Ανώτερο Παρθεναγωγείο) στα Γιάννενα ή σε μία «βιοτεχνική σχολή» του Μεσολογγίου. (5)

Μαθητική διαρροή, ανασταλτικός παράγων προόδου

Ένα από τα σοβαρότατα προβλήματα ήταν το υψηλό ποσοστό διαρροής μαθητών, κυρίως κοριτσιών, από την υποχρεωτική 6/χρονη εκπαίδευση. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των σοφών γερόντων « τη χρονική αυτή περίοδο οι μισοί άντρες του Αρχοντοχωρίου και οι 8 στις 10 περίπου γυναίκες ήταν αναλφάβητες!»

Γενικά ή εκπαίδευση των νέων έπασχε σε όλες τις βαθμίδες του. Ένας μεγάλος αριθμός από τους μαθητές εκείνους, που μετά το δημοτικό προχωρούσαν στο 6/τάξιο Γυμνάσιο, δεν τέλειωνε τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους, με αποτέλεσμα το ποσοστό εκείνων που δεν τέλειωνα την 12/χρονη εκπαίδευση (6+6) να είναι κατά πολύ υψηλότερο απ’ ότι εκείνων που δεν τέλειωναν το δημοτικό. (6α).

(…)

Συμπερασματικά,

Μπορούμε να πούμε ότι η δομή και τα χαρακτηριστικά της μεταρρύθμισης του 1929-32 ήταν λιγότερο δημοκρατικά από την προηγούμενη μεταρρύθμιση του 1913, γιατί καθιέρωσαν εισιτήριες εξετάσεις από βαθμίδα σε βαθμίδα (δημοτικό-γυμνάσιο-πανεπιστήμιο). Έτσι άρχισε να εμφανίζεται το φαινόμενο κατά το οποίο οι απαιτήσεις της επόμενης βαθμίδας επηρέαζαν το έργο των προηγούμενων βαθμίδων. (6β).

Ενώ στις προηγούμενες περιόδους έχουμε μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Αρχοντοχωρίου να φοιτούν σε Σχολαρχεία-Ελληνικά Σχολεία (Ε΄ και ΣΤ΄ με το νέο σύστημα) και Γυμνάσια της ευρύτερης περιοχής, με τη νέα μεταρρύθμιση το αυστηρό εξεταστικό σύστημα –οι υποψήφιοι εξετάζονταν στην καθαρεύουσα - έβαλε φραγμό σε κάθε επιθυμία παιδιού να φοιτήσει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση –6/τή Γυμνάσιο. Δηλαδή, κοντά στους παράγοντες φτώχεια, κακά πρότυπα-νοοτροπίες, κακές πολιτικές συνθήκες.. ήρθε και το αυστηρό εξεταστικό σύστημα και…. έβαλε φραγμό –απέκλεισε- από την παραπέρα μόρφωση μεγάλο και ικανό αριθμό μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Αρχοντοχωρίου. (..)

Δικαίως «ο Γληνός θεωρούσε τα μέτρα κατά του αναλφαβητισμού ανεπαρκή, καθώς με αυτά θα χρειάζονταν διακόσια χρόνια για να εκλείψει ο αναλφαβητισμός από τη χώρα». (7)

Όμως, η βαθειά οικονομική και κοινωνική κρίση της περιόδου αυτής συμπαρέσυρε μαζί με την κυβέρνηση των Φιλελευθέρων και την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. 

«Με την άνοδο στην εξουσία του λαϊκού κόμματος (1933) άρχισε η αποδόμηση της μεταρρύθμισης με την κατάργηση του Εκπαιδευτικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου (Ιανουάριος 1933), τον περιορισμό της διδασκαλίας της δημοτικής στις τέσσερις πρώτες τάξεις του δημοτικού (Ν. 5911 του 1933, υπουργός Παιδείας Θ. Τουρκοβασίλης) και την αλλαγή της νομοθεσίας για τα σχολικά βιβλία.

Δύο χρόνια αργότερα, το 1935, η διδασκαλία της δημοτικής περιορίστηκε στις τρεις πρώτες τάξεις του δημοτικού (νομοθετικό διάταγμα 2 Νοεμβρίου 1935) και τροποποιήθηκε το πρόγραμμα του γυμνασίου ως προς τα καινοτόμα στοιχεία του. Η οριστική ανατροπή της μεταρρύθμισης του 1929-32 έγινε από την δικτατορία της 4ης Αυγούστου». (8)

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε πως τη χρονική αυτή περίοδο (1930-1933) τέθηκε το αίτημα για άμεση και μόνιμη  επίλυση του κτιριακού προβλήματος. Συγκεκριμένα έγιναν συντονισμένες ενέργειες από την αυτοδιοικητική και την εκπαιδευτική κοινότητα ώστε να ενταχθεί το Σχολείο «στο πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων» που είχε εκπονήσει η κυβέρνηση Βενιζέλου και υπουργίας Γ. Παπανδρέου.

Επίσης, η Σχολική Επιτροπή-Εφορεία, ο διευθυντής του σχολείου και η κοινότητα Αρχοντοχωρίου διεκδίκησαν από κοινού χρηματοδότηση για την αναβάθμιση του υπάρχοντος κτιρίου, καθώς και για τις άλλες λειτουργικές ανάγκες του σχολείου (συντήρηση, επισκευή, λειτουργικά έξοδα σχολικών δομών…).

Τελικά, η μετεγκατάσταση του σχολείου στο υπάρχον σήμερα όμορφο, πέτρινο Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου έγινε το σχολικό έτος 1956/7 (…). (9)

Η φωτ. είναι από τον ιστοχώρο του Δημοτικού Σχολείου Αρχοντοχωρίου.

Η μεταρρύθμιση του 1929 βρήκε μαθητές στο Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου τους γεννηθέντες μετά το έτος 1917.

 

Ο Σπύρος Μήτσης κατέγραψε και μαρτυρίες μαθητών και μαθητριών εκείνης της περιόδου:

 

 

Τα πρώτα ξύλινα θρανία

Το σχολικό έτος 1932/3 πέθανε η Σοφία από πνευμονία και στη θέση της ήρθε μια νέα δασκάλα, η Ακριβή. Οι δύο δάσκαλοι, ο Μεσσήνης και η Ακριβή, το Μάη του 1933, λίγο πριν τελειώσει η σχολική χρονιά, μας έφεραν στο σχολείο δύο μεγάλους μαύρους πίνακες και κάμποσα μεγάλα ξύλινα θρανία. Ήταν μια αξιόλογη και αξιέπαινη πρωτοβουλία του σχολείου, της Σχολικής Εφορείας (Επιτροπής) και της Κοινότητας Αρχοντοχωρίου. Θυμάμαι πως εκείνες τις ημέρες στο σχολείο, αλλά και σε ολόκληρο το χωριό, ήταν όλα γιορτινά. Για πολλές μέρες τα 100 και πλέον παιδιά του σχολείου «φορούσαμε το γιορτινό χαμόγελό μας». Οι γονείς των παιδιών συζητούσαν στα καφενεία το γεγονός αυτό για πολύ καιρό και γελούσαν κρυφά κάτω από τα τσιγκελωτά μουστάκια τους. Οι γυναίκες, στις απογευματινές μαζώξεις, συζητούσαν και ξανά συζητούσαν τον ερχομό των θρανίων, των πάγκων και των πινάκων και ονειρεύονταν «λαγούς με πετραχήλια»...

Την επόμενη σχολική χρονιά η κοινότητα ενίσχυσε οικονομικά τη Σχολική Επιτροπή. Έτσι αγοράστηκαν οι πρώτοι χάρτες, (Ιστορίας και Γεωγραφίας) και το απαραίτητο εποπτικό υλικό που χρειάζονταν ο δάσκαλος και τα παιδιά.

Ο Γεώργιος Σπ. Καϋμενάκης στη δική τους εξιστόρηση μας ανέφερε, πως «..Κείνα τα χρόνια το σχολείο ήταν μικρό, οι αίθουσες στενές και τα παράθυρα λιγοστά. Εμείς τα παιδιά, άλλοτε καθόμασταν σε ξύλινους πάγκους και άλλοτε σε μικρά σκαμνάκια. Κατά καιρούς, ιδίως σε δύσκολες εποχές (μετά την οικονομική κρίση του 1920), καθόμασταν κατάχαμα-σταυροπόδι ή πάνω σε πέτρες!!!

Για σάκα είχαμε ένα μικρό υφασμάτινο σάκο (ταϊσάρι) το λεγόμενο μάρσιπο. Τα βιβλία ήταν λιγοστά και δυσεύρετα. Τα περισσότερα βιβλία ήταν ακατανόητα, αφού ήταν γραμμένα στην αρχαία γλώσσα. Κι αν κανείς δεν μπορούσε να ανταποκριθεί σ’ αυτά τα απλά και λίγα γράμματα, έπεφτε η ράβδος και οι βασανιστικές τιμωρίες. Ο ξυλοδαρμός δεν είχε όρια. Το κλείσιμο μέσα στην τάξη ήταν σε ημερήσια διάταξη. Άλλωστε οι δάσκαλοι γνώριζαν πολύ λίγα γράμματα.

Ο δάσκαλος δίδασκε όρθιος. Τα βιβλία του τα είχε πάνω σε ένα παλιό αναλόγιο. Σπάνια υπήρχε τραπέζι στην τάξη. Έτσι, όπως καταλαβαίνεις, οι περισσότεροι δε μαθαίναμε γράμματα.

Ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα του χεριού, ήταν αυτοί που συνέχισαν τα γράμματα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση !!!!».

Η σφραγίδα του σχολείου μας πληροφορεί πως τη χρονική αυτή περίοδο 1928-1933 το Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου λειτουργούσε με βάση τις μεταρρυθμιστικές αλλαγές της κυβέρνησης Βενιζέλου και των υπουργών Παιδείας, Γόντικα (1928-1930) και Παπανδρέου (1930-1933), ως εξατάξιο και 2/θέσιο Μικτόν Δημοτικόν Σχολείον Αρχοντοχωρίου.

Επίσης μας πληροφορεί πως το πολιτειακό σύστημα της εποχής εκείνης ήταν η Ελληνική Δημοκρατία ή Αβασίλευτη Δημοκρατία (ο Βασιλιάς Γεώργιος είχε αυτοεξοριστεί μετά το 1925. Επανήλθε δε μετά τη δικτατορία του Κονδύλη και συμβασίλεψε με τον Μεταξά….).

Δάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου την περίοδο 1928-1933:

1. Δήμητρα Αποστόλου Γατσόρη, Κατοχή Μεσολογγίου
2. Απόστολος Χαραλάμπους, Αγρίνιο…
3. Ακριβή Καραντζή
4. Σοφία Μωραϊτη (1929-1934;)
5. Τιμολέων Μεσσήνης(1928-1935;), Μεγανήσι

Αρχοντοχωρίτες που πιθανόν να φοίτησαν στο Δημοτικό Σχολείο Αρχοντοχωρίου από το 1928 μέχρι το 1935:

Έτος γέννησης 1917

Πρώτη εγγραφή Σχολ. Έτος 1923/24

Αποφοίτηση: 1927-1928

Κακούρης Κ. Σπυρίδων, Μπανιά Αθανασία (Γαλούνη Παναγιώτη.), Μπανιά Δ., Γιαννούλα (Κρίθημου Σπύρου), Μήτσης Σωκρατ. Επαμεινώνδας, Μπανιάς Δημ. Σταύρος, Πιτσινέλης Προκόπιος;, Καρκάση Αλεξάνδρα, Παπαναστάσης Κ. Στέλιος Δρακάς, Νικόλαος, Δρακάς Πάνος-Επαμεινώνδας …κ. ά.

Έτος γέννησης 1918

Πρώτη εγγραφή Σχολ. Έτος 1924/25

Αποφοίτηση: 1927-1928 ή 1930-1931

Ντζουροπάνος Β. Δημήτριος, Χαντζαράς Μιχαήλ, Χαντζαρά Χαρίλκεια (Ζέππου), Γερογεώργου Αθανασία (Καραγιάννη), Πιτσινέλη Γ. Όλγα , Καραγιάννης Μιχαήλ;, Κολοβός Χαρ. Παναγιώτης;, Κολοβός Γεώργιος, Μαρκαντώνης Κώστας, Πολίτης Πάνος, Δρακάς Αθανάσιος, Τσίνας Σωτήριος, Σταυρούλα Δ. Κρικκώνη

Σταυρούλα Δ. Κρικκώνη: Η Σταυρούλα Κρικκώνη(σύζυγος Ν. Λιοντάκη) ήταν κόρη του μετανάστη στην Αμερική Τζιμ Κρίκα(Δημήτρη Κρικκώνη) και αδερφή του απόφοιτου του ελληνικού σχολείου Μύτικα, Γιώργου Κρικκώνη. Ήταν από τα ελάχιστα κορίτσια του χωριού που παρακολούθησε όλες τις τάξεις του σχολείου. Δάσκαλοί της ήταν ο Χαρ. Χαραλάμπους και ο Τιμολέων Μεσσήνης….

Έτος γέννησης 1919

Πρώτη εγγραφή 1925/26

Αποφοίτηση: 1931-1932

Αηδόνης Θεόδωρος, Γαρμπής Αθ. Θωμάς, Δρακά Β. Υπαπαντή, Καϋμενάκη Σπ. Κατίγκω, Καλλιμάνης Δ. Νικόλαος, Καϋμενάκης Β. Γεώργιος, Συργιάννη Θ. Αικατερίνη (Λάσκαρη Νίκου), Μήτσης Σωκρ. Θεόδωρος (πατέρας μου), Μήτσης Γεωρ. Σπυρίδων, Δρακάς Π. Ευστάθιος, Χρήστος Απ. Φράγκος, Σκέντος Στ. Αλέξανδρος, Γαρμπής Θωμάς, Αηδόνη Σεβαστή, Λιοπύρης Θωμάς-Μάκιας, Μπανιά Ν. Όλγα (Ν. Χαντζαρά-1915;), Μαρκαντώνης Μ. Παναγιώτης, Πολίτης Παναγιώτης….

Έτος γέννησης 1920

Πρώτη εγγραφή 1926/27

Αποφοίτηση: 1932-1933

Χαντζαρά Ελένη (Γερογεώργου), Καρκάσης Χαρ. Ιωάννης, Λιάκα Θ. Κωνστάντω, Μπανιά Αθ. Γιαννούλα, Παπαναστάση Ι. Ελένη, Χεινόπωρου Μ. Φωτεινή (Πεταλιά Αθ.), Νικολέ Α. Ουρανία (Χαντζαρά Κ.), Νικολέ Λάμπ. Νίνα (Χαντζαρά Π.), Χαντζαρά Κ. Αργυρώ (Ευσταθίου Χάνδρα), Λιάκα Γεωργίτσα (Σιδερά Νίκου) ,Καϋμενάκης Θωμάς;, Λιάβας Αναστάσιος;, Κρίθημος Ευάγγελος;, Κολλιάς Δημήτριος, Νικολές Ηλ. Κώστας, Πεταλιάς Μιλτ. Βαγγέλης, Πεταλιάς Δ. Γιώργος, Παπαναστάσης Στ. Νίκος (Λέτας), Καλλιμάνης Φ. Πάνος, Καλλιμάνης Δ. Πάνος,…………

Έτος γέννησης 1921

Πρώτη εγγραφή 1927/8

Αποφοίτηση: 1932-1933 - 4/τή φοίτηση –Κοινή αποφοίτηση με τους προηγούμενους

Αηδόνης Β. Χρήστος, Γιαννέλης Ν. Ζώης, Δρακάς Β. Επαμεινώνδας- Παναγιώτης, Δρακάς Κ. Σταύρος, Κολλιάς Γ. Παναγιώτης, Λιοντάκης Σπ. Αναστάσιος ,Χαντζαρά Διον. Βασιλική (Μήτση Γ. Σπύρου), Μήτσης Σωκ. Ευθύμιος (απόφοιτος 4/ταξίου Δημ. Σχολ. ), Μπανιάς Δ. Βασίλειος, Λιοπύρη Α. Χρυσούλα (Πανούτσου Π.) απόφοιτος 4/ταξίου Δημ. Σχολ. ), Μπανιά Ν. Βασιλική (Παπαναστ. Στυλιανού), Παπαναστάσης Ν. Σταυρούλα (Πιτσινέλη Άγγελου), Παπαναστάσης Ν. Ανδρέας, Ρετούλης Κ. Θεόδωρος, Σιδεράς Ηλία Ιωάννης, Χαντζαράς Ι. Κων/νος, Χαντζαράς Π. Κων/νος, Φράγκος Απ. Νικόλαος, Μπανιάς Ι. Δημήτριος;……………….

Έτος γέννησης 1922

Πρώτη εγγραφή 1928/9

4/τη φοίτηση

Γερογεώργος Θ. Ιωάννης, Ρούπα Ελπίδα (Δρακά Ν.), Μπανιά Θ. Πηνελόπη (Καλλιμάνη Ν), Καϋμενάκης Ν. Δημήτριος Λιάκας Παν. Ιωάννης, Καϋμενάκη Δ. Καλλιόπη (Παπαναστάση Σπύρου), Καλλιμάνη Λ. Ζωίτσα (Πεταλιά Θωμά), Μπανιά Αθ., Βασιλική (Φράγκου Χρήστου), Καβούνος Δ. Νίκος, Πεταλιάς Μιλτ. Νικόλαος, Πεταλιάς Δ. Γιάννης, Χεινόπωρος Φώτιος, Σκέντος Δ. Παναγιώτης, Σκέντος Θ. Νίκος…

Έτος γέννησης 1923

Πρώτη εγγραφή 1929/30

4/τη φοίτηση

Ρούπα Μαρία (Γιαγότση Θ.), Δρακάς Κ. Ιωάννης, Καρκάσης Στυλιανού Κων/νος, Κρίθυμου Χ. Χαρίκλεια (Καϋμενάκη Ευαγγέλου), Κολλιάς Γ. Θεόδωρος, Δρακά Π., Γιανούλα (Μπαλώσου Δ.), Μπανιά Ι. Καλομοίρα, Νικολές Λάμπ. Δημήτριος, Παπαναστάσης Κ. Σπύρος (22-23)……..

Έτος γέννησης 1924

Πρώτη εγγραφή 1930/31

4/τη φοίτηση

Γιαγότσης Απ. Θεόδωρος, Γιαννέλης Ν. Φώτιος, Ντάγλα Ι. Λέτα (Ντζουροπάνου Θ.), Παπαναστάσης Ν. Ανδρέας, Πεταλιάς Δ. Θεόδωρος, Πιτσινέλης Δημ. Φώτιος, Σκέντος Θ. Γιώργος…..

Έτος γέννησης 1925

Πρώτη εγγραφή 1931/32

4/τη φοίτηση

Γαρμπή Φωτεινή, Ευφροσύνη Χάντρα (Γερογεώργου), Καλλιμάνης Φ. Παναγιώτης, Καρκάσης Στυλιανού Ιωάννης, Καϋμενάκης Σπ. Γεώργιος, Καϋμενάκης Β. Χρήστος, Νικολές Λ. Σπύρος, Πεταλιά Π. Αλεξάνδρα, Παπαναστάση Σ. Δημητρούλα (Πεταλιά Φ.), Πιτσινέλης Θρασύβ. Δημήτριος, Ρούπας Διον. Νικόλαος, Πιτσινέλη Ανδρέα Κων/να (Σιδερά Ιωάννη), Τσίνας Απ. Σωτήριος, Σκέντος Αν. Βασίλης, Σκέντος Θ. Κώστας……..

Έτος γέννησης 1926

Πρώτη εγγραφή 1932/33

4/τη φοίτηση

Καβούνος Δημ. Αντώνιος, Καντζούσης Βελ. Θεόδωρος, Καρκάσης Απ. Βασίλειος, Καλλιμάνη Φ. Αθανασία (Καϋμενάκη Θωμά), Καϋμενάκης Ν. Κων/νος, Λιάβας Ι. Γεώργιος, Μπανιάς Ι. Γρηγόριος, Νικολές Λάμπ. Σπυρίδων, Νικολές Λ. Δημήτρης, Πιτσινέλης Θρασύβ. Ευστάθιος, Σκέντος Δημ. Βασίλειος, Χεινόπωρος Μιχ. Δημήτριος, Χάνδρας Φ. Δημήτριος, Λιάκας Π. Δημήτριος…..

 

Πηγές:

"Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929-1932", Μαριάνθη Μπέλλα, Εκπαιδευτικός

 «Η Εκπαίδευση στο Αρχοντοχώρι» το 19ο  και 20ο αι., Μήτσης Θ. Σπύρος, κεφάλαιο 8 και 9

 «Λησμονημένοι. Μαχητές» Μ. Θ. Νίκος, σελ. 13-18

και Αθ. Ν. Παπαναστάσης, Εφημ. «Νέα του Αρχοντοχωρίου», 1985.

 Χ. Λέφας, σελ. 30 και σελ. 61)

 «Η Εκπαίδευση στο Αρχοντοχώρι» το 19ο  και 20ο αι., Μήτσης Θ. Σπύρος… κεφάλαιο 8. -

Μπουζάκης, Νεοελληνική εκπαίδευση (1821-1999), Gutenberg, Αθήνα 20034, σ. 100.

Α. Φραγκουδάκη, Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και φιλελεύθεροι διανοούμενοι. Άγονοι αγώνες και ιδεολογικά αδιέξοδα στο μεσοπόλεμο, Κέδρος, Αθήνα 1986.

Μ. Νούτσος,  «Ο Δ. Γληνός και η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του  1929», Η Αυγή, 13 Φεβρουαρίου 2004.

Χ. Κάτσικας, & Κ. Θεριανός, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης. Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι το 2007, Σαββάλας, Αθήνα 2007, σ. 149.

 «Η Εκπαίδευση στο Αρχοντοχώρι» το 19ο  και 20ο αι., Μήτσης Θ. Σπύρος… κεφάλαιο 8

. «Η Εκπαίδευση στο Αρχοντοχώρι» το 19ο  και 20ο αι., Μήτσης Θ. Σπύρος, κεφάλαιο 9